Umsagnarbeiðni; Þingsályktunartillaga um borgarstefnu
Málsnúmer 2503221
Vakta málsnúmerByggðarráð Skagafjarðar - 164. fundur - 01.10.2025
Frá nefnda- og greiningarsviði Alþingis. Umhverfis- og samgöngunefnd Alþingis sendir til umsagnar tillögu til þingsályktunar um borgarstefnu fyrir árin 2025-2040, 85. mál. Frestur til að senda inn umsögn er til og með 10. október nk.
Byggðarráð Skagafjarðar styður tillögu til þingsályktunar um borgarstefnu en leggur áherslu á að þess verði samhliða gætt að ekki verið dregið úr nauðsynlegri uppbyggingu grunninnviða annars staðar á landinu, m.a. hvað varðar heilbrigðisþjónustu, mennta- og menningarmál, löggæslu og opinbera stjórnsýslu. Þá er nauðsynlegt að stórefla samgöngur til að stuðla að því að t.d. Akureyri geti sinnt svæðishlutverki til vesturs. Þar er brýnt að horfa til jarðganga um Tröllaskaga til að stytta og styrkja samgöngur á milli allra helstu þéttbýliskjarna á Norðurlandi.
Auk samgöngubóta sem þarf að ráðast í til að styrkja Akureyri í að sinna svæðishlutverki sínu til vesturs bendir Skagafjörður einnig á að í stefnunni er mikilvægi almenningssamgangna ítrekað sem er í ósamræmi við þær aðgerðir Vegagerðarinnar að fækka ferðum almenningssamgangna á milli landshlutanna úr tveimur ferðum á dag í eina ferð. Huga þarf að því að fjármagna og útfæra skilvirkar almenningssamgöngur til viðbótar við samgöngubætur.
Einnig er mikilvægt að rík áhersla verði lögð í borgarstefnu á hlutverk Reykjavíkurflugvallar og Landspítala Íslands í lífsbjargandi þjónustu við íbúa landsbyggðanna. Byggðarráð Skagafjarðar áréttar einnig nauðsyn stefnumótunar fyrir þau svæði utan borgarsvæðanna sem gegna mikilvægu hlutverki sem miðstöðvar þjónustu og verslunar fyrir stór og dreifbýl landsvæði. Ekkert er fjallað um þessi svæði í fyrirliggjandi þingsályktun.
Tekið er fram í stefnumótuninni að skilgreindu borgarsvæðin tvö eigi að njóta aukins framlags úr jöfnunarsjóði sveitarfélaga, svokallað höfuðstaðarálag vegna þjónustu sem þau veiti umfram önnur sveitarfélög. Nú er Skagafjörður leiðandi sveitarfélag í málefnum fatlaðra fyrir Norðvesturland auk þess að vera leiðandi í málefnum barnaverndar fyrir Mið-Norðurland. Gæta þarf að því að fleiri sveitarfélög en Akureyri og Reykjavík eru leiðandi sveitarfélög í umfangsmiklum og kostnaðarsömum málaflokkum.
Byggðarráð Skagafjarðar styður tillögu til þingsályktunar um borgarstefnu en leggur áherslu á að þess verði samhliða gætt að ekki verið dregið úr nauðsynlegri uppbyggingu grunninnviða annars staðar á landinu, m.a. hvað varðar heilbrigðisþjónustu, mennta- og menningarmál, löggæslu og opinbera stjórnsýslu. Þá er nauðsynlegt að stórefla samgöngur til að stuðla að því að t.d. Akureyri geti sinnt svæðishlutverki til vesturs. Þar er brýnt að horfa til jarðganga um Tröllaskaga til að stytta og styrkja samgöngur á milli allra helstu þéttbýliskjarna á Norðurlandi.
Auk samgöngubóta sem þarf að ráðast í til að styrkja Akureyri í að sinna svæðishlutverki sínu til vesturs bendir Skagafjörður einnig á að í stefnunni er mikilvægi almenningssamgangna ítrekað sem er í ósamræmi við þær aðgerðir Vegagerðarinnar að fækka ferðum almenningssamgangna á milli landshlutanna úr tveimur ferðum á dag í eina ferð. Huga þarf að því að fjármagna og útfæra skilvirkar almenningssamgöngur til viðbótar við samgöngubætur.
Einnig er mikilvægt að rík áhersla verði lögð í borgarstefnu á hlutverk Reykjavíkurflugvallar og Landspítala Íslands í lífsbjargandi þjónustu við íbúa landsbyggðanna. Byggðarráð Skagafjarðar áréttar einnig nauðsyn stefnumótunar fyrir þau svæði utan borgarsvæðanna sem gegna mikilvægu hlutverki sem miðstöðvar þjónustu og verslunar fyrir stór og dreifbýl landsvæði. Ekkert er fjallað um þessi svæði í fyrirliggjandi þingsályktun.
Tekið er fram í stefnumótuninni að skilgreindu borgarsvæðin tvö eigi að njóta aukins framlags úr jöfnunarsjóði sveitarfélaga, svokallað höfuðstaðarálag vegna þjónustu sem þau veiti umfram önnur sveitarfélög. Nú er Skagafjörður leiðandi sveitarfélag í málefnum fatlaðra fyrir Norðvesturland auk þess að vera leiðandi í málefnum barnaverndar fyrir Mið-Norðurland. Gæta þarf að því að fleiri sveitarfélög en Akureyri og Reykjavík eru leiðandi sveitarfélög í umfangsmiklum og kostnaðarsömum málaflokkum.
Frestur til að senda inn umsögn er til og með 1. apríl nk.
Byggðarráð Skagafjarðar styður tillögu til þingsályktunar um borgarstefnu en leggur áherslu á að þess verði samhliða gætt að ekki verið dregið úr nauðsynlegri uppbyggingu grunninnviða annars staðar á landinu, m.a. hvað varðar heilbrigðisþjónustu, mennta- og menningarmál, löggæslu og opinbera stjórnsýslu. Þá er nauðsynlegt að stórefla samgöngur til að stuðla að því að t.d. Akureyri geti sinni svæðishlutverki til vesturs. Þar er brýnt að horfa til jarðganga um Tröllaskaga til að stytta og styrkja samgöngur á milli allra helstu þéttbýliskjarna á Norðurlandi. Einnig er mikilvægt að rík áhersla verði lögð í borgarstefnu á hlutverk Reykjavíkurflugvallar og Landspítala Íslands í lífsbjargandi þjónustu við íbúa landsbyggðanna.
Byggðarráð Skagafjarðar tekur einnig undir umsögn Múlaþings við framangreinda þingsályktunartillögu hvað varðar nauðsyn stefnumótunar fyrir þau svæði utan borgarsvæðanna sem gegna mikilvægu hlutverki sem miðstöðvar þjónustu og verslunar fyrir stór og dreifbýl landsvæði.