Byggðarráð Skagafjarðar

Fært í trúnaðarbók

Lagt fram bréf dagsett 14. apríl 2025 frá Stapa lífeyrissjóði, þar sem boðað er til ársfundar sjóðsins árið 2025 þann 13. maí 2025 að Hótel Valaskjálf, Egilsstöðum. Byggðarráð samþykkir samhljóða að Sviðsstjóri stjórnsýslu- og fjármálasviðs sæki fundinn fyrir hönd sveitarfélagsins.

Lagður fram tölvupóstur frá sýslumannsembættinu á Norðurlandi vestra, dagsettur 15. apríl 2025, þar sem óskað er umsagnar um umsókn Reimars Marteinssonar, kt. 180380-5589, fyrir hönd fyrirtækisins Aðalgata 16b ehf., kt. 430522-1750, um leyfi til að reka gististað í flokki II - B Stærra gistiheimili að Suðurbraut 9, 565 Hofsósi, fasteignanúmer: F2143676. Byggðarráð gerir ekki athugasemd við umsóknina.

Umhverfis- og samgöngunefnd Alþingis sendir til umsagnar 272. mál, Sveitarstjórnarlög (mat á fjárhagslegum áhrifum). Frestur til að senda inn umsögn er til og með 28. apríl nk.

Byggðarráð Skagafjarðar fagnar framlögðu frumvarpi innviðaráðherra um breytingu á sveitarstjórnarlögum, sem hefur í för með sér styrkingu því ákvæði sveitarstjórnarlaga að ef fyrirsjáanlegt er að tillaga að lagafrumvarpi, tillaga að stjórnvaldsfyrirmælum eða aðrar stefnumarkandi ákvarðanir af hálfu stjórnvalda ríkisins hafa fjárhagsleg áhrif á sveitarfélög skuli fara fram sérstakt mat á áhrifum þeirra á fjárhag sveitarfélaga. Er þar m.a. um að ræða eftirfylgni við þingsályktun nr. 2/154 um stefnumótandi áætlun í málefnum sveitarfélaga fyrir árin 2024?2038 og aðgerðaáætlun fyrir árin 2024?2028 sem samþykkt var á Alþingi 5. desember 2023.

Byggðarráð Skagafjarðar hefur ítrekað bent á skort á kostnaðarmati eða að það sé framkvæmt á ófullnægjandi hátt og fagnar því fyrirhuguðum áformum. Eru það ófá skiptin þar sem slík bókun hefur verið gerð. Er það í samræmi við reynslu annarra sveitarfélaga, svo sem sjá má af greinargerð frumvarpsins.

Benda má á nýlegt dæmi um ágreining ríkis og sveitarfélaga varðandi mat á fjárhagslegum áhrifum þingmála á sveitarfélög en þar er um að ræða frumvarp um breytingar á lögum um veiðigjald. Í samræmi við 129. gr. sveitarstjórnarlaga ber ráðuneytum að meta áhrif lagafrumvarpa á sveitarfélög og leita samráðs við þau ef ætla má að áhrif verði á fjárhag eða starfsemi þeirra. Fyrirhugaðar breytingar á veiðigjaldakerfinu geta haft veruleg áhrif á tekjustofna, atvinnulíf og byggðaþróun í sjávarútvegssveitarfélögum. Jafnvel þótt frumvarpinu sé beint að sjávarútvegsfyrirtækjum hefur það bein og óbein áhrif á sveitarfélög þar sem sjávarútvegur er grunnatvinnuvegur. Skortur á mati á fjárhagslegum áhrifum fumvarpsins er í fullkominni andstöðu við framangreindar breytingar á sveitarstjórnarlögum. Í skýrslu starfshóps um feril um kostnaðarmat, sem þær breytingar byggja á, er sérstaklega bent á að horfa skuli til þess við matið hvort ráðstöfun hafi bein eða óbein áhrif á tekjur eða tekjustofna sveitarfélaga. Í sveitarfélagi eins og Skagafirði, þar sem hlutdeild sjávarútvegs í staðgreiðsluskyldum tekjum námu 12,5% árið 2024 og þar sem fjöldi starfsmanna í fiskveiðum og -vinnslu nemur um 200 manns, blasir við að tvöföldun veiðigjalda mun hafa áhrif á tekjur sveitarfélagsins, m.a. í gegnum útsvar.

Það er því afar mikilvægt að samræmt verklag og sameiginlegur skilningur á lagatúlkun og framkvæmd í samræmi við lög komist á. Nauðsynlegt er að framangreint frumvarp eyði út öllum óvissuþáttum og að með bættu lögbundnu áhrifamati fá sveitarfélög skýrari mynd af því hvaða áhrif ný löggjöf og aðrar ákvarðanir stjórnvalda muni hafa á starfsemi þeirra og fjárhag. Mikilvægt er að sveitarfélögum séu veitt úrræði til að knýja á um að fjárhagslegt mat verði unnið án tafar í aðstæðum þar sem slíkt mat hefur ekki verið framkvæmt.