Skagafjörður á miðöldum

Skagafjörður hefur eins og önnur blómleg héruð dregið til sín landnema fljótlega eftir að land tók að byggjast. Ef rétt er hermt í Landnámabók, hefur héraðið verið albyggt á fyrri hluta 10. aldar líkt og landið allt. Fornleifar styðja þetta og gefa vísbendingu um þétta byggð í miðhéraðinu og afdölum frá 11. og fram á 14 öld. Hluti þessara byggðaleifa er nafnlaus meðan annarra er getið í heimildum.

Félagar Á Sturlungaslóð hafa gefið út kort (á íslensku, þýsku og ensku) þar sem hægt er að finna bæjarnöfn og örnefni í Skagafirði sem koma fyrir í rituðum heimildum frá því fyrir 1400. Í þessu samhengi má einnig benda á að hægt er að fara inn á vefinn Lifandi landslag til að kynnast staða- og byggðasögu í Skagafirði. Heimildirnar sem lagðar eru til grundvallar eru Íslendinga­sögurnar einkum Landnámabók og Kristni saga en auk þess Sturlunga og 14. aldar máldagar (þ.e. samningar eða kaupmálar, skrár um eignir kirkju og jarða).  Til glöggvunar eru núverandi bæja­nöfn höfð innan sviga séu þau frábrugðin þeim gömlu. Örnefni eru hins vegar eins og þau koma fyrir í elstu heimild hverju sinni þótt önnur hafi síðar komið í þeirra stað.

Ljóst er að byggð hefur verið dreifðari og bæirnir fleiri en hér eru nefndir en allt eru þetta staðir og nöfn sem mönnum voru kunn á umbrotatímum Sturlungaaldar.

Verið velkomin á Sturlungaslóð!